Aanzienlijke verschillen in behoefte en invulling zij-instroom po, vo en mbo

Het ministerie van OCW heeft een groot kwalitatief evaluatieonderzoek laten uitvoeren naar zij-instroom in het lerarenberoep. De resultaten worden gebruikt om de routes voor mensen die vanuit een andere studie of beroepsloopbaan willen overstappen naar een lerarenbaan verder te verbeteren en te moderniseren.

Het onderzoek dat we samen met ECBO uitvoerden richtte zich op drie groepen zij-instromers:

• zij-instromers die een verkorte of flexibele deeltijdopleiding volgen aan een lerarenopleiding;
• zij-instromers die via het leren en werken-traject Zij-instroom in het Beroep een bevoegdheid halen om als docent les te geven in het po, vo en mbo (ZiB’ers); en
• zij-instromers die via datzelfde traject een pedagogisch-didactisch getuigschrift (PDG) halen om (praktijkvak)docent in het mbo te worden (PDG’ers).

Duidelijk is dat er bij de scholen in zowel po, vo als mbo behoefte is aan zij-instromers, maar ook dat de omvang en de achtergrond van die behoefte verschilt tussen de sectoren. In het mbo is die behoefte door de aard van de sector structureel. In het po is die behoefte sterk gestegen vanwege de lerarentekorten. In het vo is de behoefte relatief gezien lager. Het is echter de vraag hoe bestendig met name de vraag naar ZiB’ers in sectoren po en vo blijft als tekorten verdwijnen. Schoolbesturen geven namelijk aan dat zij een voorkeur hebben voor regulier opgeleide leraren.

In het rapport gaan we per sector in op de verschillen in de routes voor zij-stromers, op de motieven van zij-instromers en scholen om met elkaar in zee te gaan, de succesfactoren en belemmeringen in de verschillende fases van de trajecten en de redenen voor uitval. Ook gaan we in op het effect van de toename van zij-instroom op de opleidingen en scholen en op de kwaliteit van het onderwijs.

De vraag in hoeverre het wenselijk is dat Zij-instroom in het Beroep meer onderdeel wordt van de reguliere opleiding is sterk sectorafhankelijk. Met name voor het PDG-traject in het mbo bestaat een sterke behoefte om de huidige situatie te laten zoals die is. In ons onderzoek zien met name de betrokken lerarenopleidingen mogelijkheden om ZiB-trajecten en verkorte en flexibele deeltijdopleidingen meer bij elkaar te brengen. Het uitgangspunt daarbij is meer aandacht voor wat de zij-instromer al kan (assessment) en een passender, op maat gesneden, opleidingsaanbod.

Meer weten? Lees het onderzoeksrapport of neem contact op met Bjørn Dekker.