De subsidieregeling voor jongeren met ernstige scholingsbelemmeringen heeft te weinig bereik

Voor jongeren met een beperking is het vaak moeilijk om een opleiding te volgen in het gewone beroepsonderwijs. Zij kunnen gebruikmaken van de ESB-regeling: een subsidie voor jongeren vanaf 18 jaar met ernstige scholingsbelemmeringen, waarmee ze in een speciale scholingsinstelling een traject op maat kunnen volgen. De ESB-regeling kan in heel Nederland worden aangevraagd. Uit ons onderzoek blijkt echter dat de subsidie slechts in een beperkt aantal arbeidsmarktregio’s wordt gebruikt. Dit zijn, niet toevallig, de regio’s waarin de speciale scholingsinstellingen zijn gevestigd.

Nederland kent vier scholingsinstellingen die aan de hand van de ESB-regeling jongeren scholen en naar werk begeleiden. Onze eerdere evaluatieonderzoeken van de ESB-regeling (2012 en 2016) laten zien dat de instellingen goede resultaten behalen met de doelgroep. De integrale ondersteuning die zij jongeren bieden is uniek in Nederland.

Het aanbod bereikt maar een deel van de doelgroep
De regio’s waar het meeste gebruik wordt gemaakt van de ESB-regeling zijn Zuid-Limburg, Friesland, Regio Zwolle, Groningen en Midden-Gelderland. In de overige arbeidsmarktregio’s wordt geen of weinig gebruik gemaakt van de subsidieregeling. Dit betekent niet dat daar geen jongeren met ernstige scholingsbelemmeringen wonen. We schatten dat er in Nederland per jaar zo’n 500 tot 650 jongeren zijn die onder de doelgroep vallen. De vier ESB-scholingsinstellingen kunnen samen zo’n dertig tot veertig procent van deze jongeren een traject aanbieden.

In veel regio’s geen integraal aanbod voor jongeren met ernstige scholingsbelemmeringen
In de regio’s waar geen gebruik wordt gemaakt van de ESB-regeling ontbreekt een integraal ondersteuningsaanbod voor jongeren met ernstige scholingsbelemmeringen. De doelgroep krijgt op allerlei andere manieren ondersteuning, bijvoorbeeld ondersteuning bij het behalen van een diploma, arbeidstoeleiding, een combinatie van leren en werken of dagbesteding. Een integraal aanbod als dat van de ESB-instellingen had de jongeren wellicht verder kunnen brengen. Deze bevindingen zijn voor het ministerie van SZW aanleiding om (binnen de bestaande financiële kaders) een variant op de ESB-regeling uit te werken waarmee een bredere groep kan worden bereikt. In haar brief aan de Kamer stelt Staatssecretaris Van Ark te streven naar “een evenwichtige ondersteuning van jongeren met ernstige scholingsbelemmeringen in alle regio’s, in aansluiting op de infrastructuur die in de regio beschikbaar is.” De expertise van de ESB-instellingen kan daarbij een belangrijke rol spelen.

Meer weten?
Klik hier voor het rapport van onze Quickscan niet-gebruik ESB-regeling. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jacob van der Wel.