Extra inzet nodig tegen thuiszitten

Het afgelopen schooljaar is het aantal thuiszitters wederom gestegen: het aantal leerplichtige kinderen dat thuiszit zonder passend aanbod van onderwijs en/of zorg. Dat maakte het ministerie van OCW afgelopen vrijdag bekend in de kamerbrief ‘Stand van zaken thuiszitters’. In de brief worden extra maatregelen aangekondigd om het aantal thuiszitters terug te dringen, omdat ‘alle kinderen de kans moeten hebben om naar school te gaan’.

Het afgelopen schooljaar is er veel werk verzet en hebben samenwerkingsverbanden, scholen, jeugdhulp, leerplichtambtenaren en ouders voor 4733 thuiszitters een oplossing gevonden, waardoor de kinderen weer onderwijs krijgen. Helaas komen er ook steeds nieuwe thuiszitters bij. Schooljaar 2017-2018 telde in totaal 4479 thuiszitters. In 2016-2017 waren dat er 4212. Ondanks alle inspanningen van lokale, regionale en landelijke organisaties blijft het landelijke aantal thuiszitters de afgelopen jaren stijgen.

Thuiszitterspact
Om het aantal thuiszitters omlaag te brengen, hebben de ministeries van OCW, VWS en VenJ samen met de VNG, de VO-raad en de PO-Raad in juni 2016 het Thuiszitterspact gesloten. In dit pact hebben de partijen de ambitie gesteld dat in 2020 geen enkel kind langer dan drie maanden thuiszit zonder passend aanbod van onderwijs en/of zorg. Ze werken hierbij samen met Ingrado, Gedragswerk, LECSO, Netwerk LPO, NJI, Ouders & Onderwijs en de sectorraad swv VO in het thuiszittersoverleg. Samen stimuleren en ondersteunen ze gemeenten en samenwerkingsverbanden bij het opstellen van een sluitende (regionale) aanpak van thuiszitters.

De aanhoudende stijging van het aantal thuiszitters vraagt om extra inzet van de partners van het Thuiszitterspact. Enerzijds willen de partijen meer maatregelen om te voorkomen dat leerlingen thuis komen te zitten. Anderzijds moeten er meer mogelijkheden komen om kinderen die thuiszitten een passend onderwijs- en/of zorgaanbod te doen. Een belangrijke speerpunt is bijvoorbeeld het beleggen van doorzettingsmacht: iemand die de knoop doorhakt als de betrokken partijen er onderling niet uitkomen (zie het advies van Marc Dullaert, aanjager van het Thuiszitterspact).

Onderzoek naar het verhaal achter de cijfers
Om gemeenten en samenwerkingsverbanden beter te kunnen ondersteunen bij het terugdringen van het aantal thuiszitters, hebben de partners van het Thuiszitterspact behoefte aan meer zicht op het verhaal achter de cijfers: voor hoeveel thuiszitters ligt er binnen drie maanden een aanbod van onderwijs en/of zorg? Wat maakt dat het wel of niet lukt om een passend aanbod te creëren? Wij zijn door het Steunpunt Passend Onderwijs gevraagd om dit onderzoek uit te voeren. In maart zullen we een digitale enquête uitzetten om informatie op te halen uit de regio’s. Daarna volgt een ronde met groepsgesprekken en interviews. Klik hier om naar de projectpagina van dit onderzoek te gaan.

Een positieve kanteling: minder vrijstellingen van de Leerplichtwet
Positief nieuws is dat het aantal vrijstellingen 5 onder a voor het eerst licht is gedaald. Dit is een vrijstelling van de Leerplichtwet voor jeugdigen die niet in staat zijn onderwijs te volgen als gevolg van een fysieke of psychische beperking. In 2016 onderzochten wij de oorzaken van de groei van deze vrijstellingen. Hieruit bleek dat dat de vrijstelling 5 onder a voor een deel van deze jeugdigen niet de passende oplossing is.

Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jos Lubberman.

Het onderzoek voor het Thuiszitterspact sluit mooi aan op onze voorgaande projecten, zoals:

• Evaluatie inzet onderwijs(zorg)consulenten
• Onderzoek naar de groei van vrijstellingen 5 onder a
• Procesondersteuning bij de ontwikkeling van de Methodische Aanpak Schoolverzuim
• Doorwerking van de adviezen van de Geschillencommissie Passend Onderwijs
• Evaluatie ESB-regeling

Klik hier voor meer projecten op het thema leerplicht.