Hoe kan het Amsterdamse primair onderwijs aantrekkelijker worden gemaakt voor onderwijspersoneel?

De maatregelen die de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse schoolbesturen treffen om het primair onderwijs aantrekkelijker te maken voor leraren (zoals voorrang op een huurwoning), sluiten goed aan bij wat leraren willen. Dat blijkt uit recent onderzoek door Regioplan. Tegelijkertijd blijft aandacht voor onder meer goed werkgeverschap nodig om het nog altijd oplopende lerarentekort enigszins het hoofd te kunnen bieden.

Het lerarentekort op Amsterdamse basisscholen is opnieuw gestegen, zo bleek vorige maand uit actuele cijfers van het ministerie van OCW. Was het lerarentekort in het Amsterdamse basisonderwijs in oktober 2021 nog 15,3 procent, in oktober 2022 was dit opgelopen naar 16,8 procent. Dat komt neer op een tekort van zo’n 706 fte aan leraren. In het speciaal basisonderwijs is het tekort met 31 procent zelfs nog fors hoger.

Getroffen maatregelen

Sinds 2020 treffen de gemeente Amsterdam en de Amsterdamse schoolbesturen een aantal maatregelen om het werken in het Amsterdamse onderwijs aantrekkelijker te maken. Zo ontvangen leraren in het Amsterdamse basisonderwijs een extra toelage bovenop het salaris. Daarnaast zijn er onder meer maatregelen genomen op het terrein van huisvesting en mobiliteit. Leraren krijgen bijvoorbeeld voorrang op een huurwoning en bij de aanvraag van een parkeervergunning.

Goede aansluiting

In opdracht van de gemeente en de besturen heeft Regioplan onlangs in kaart gebracht welke aspecten er volgens het onderwijspersoneel toe doen bij de keuze voor een baan in het Amsterdamse basisonderwijs én wat voor zittend personeel redenen zijn om een baan elders te zoeken, vertelt onderzoeker/projectleider Jacob van der Wel. “Er zijn verschillende dingen die je volgens het veld kunt doen om het lerarentekort aan te pakken: goed werkgeverschap, de aanpak van problemen rond huisvesting en mobiliteit, een betere beloning, en meer maatwerk in de opleidingen. De maatregelen die de gemeente Amsterdam en Amsterdamse schoolbesturen treffen om het lerarentekort in de gemeente terug te dringen sluiten hier goed bij aan, zo blijkt uit ons onderzoek.”

Goed werkgeverschap

Leraren leggen de sterkste nadruk op aspecten van goed werkgeverschap, vervolgt Jacob. “Ze hechten relatief veel waarde aan ontwikkeling en groei en aan een gezonde en veilige werkomgeving. Voor werkgevers in het primair onderwijs is het kortom belangrijk om voldoende aandacht te besteden aan werkplezier en aan vermindering van de werkdruk. Ook aandacht voor professionele ontwikkeling zou een belangrijk speerpunt moeten zijn.”

Ander onderwijspersoneel

Verder zijn veel van de huidige maatregelen gericht op leraren, vervolgt Jacob. “Niet alleen leraren zijn lastig te vinden, ook ander onderwijspersoneel is op de huidige arbeidsmarkt dun gezaaid. Dan gaat het bijvoorbeeld om onderwijs- en klassenassistenten en lerarenondersteuners. Verschillende respondenten wijzen er daarom op dat er ook meer aandacht zou moeten zijn voor de verbetering van de positie van deze belangrijke teamleden. Dat zou bovendien een erkenning zijn voor de bijdrage die het andere onderwijspersoneel levert aan het opvangen van de problemen die ontstaan door het lerarentekort.”

Meer weten?

In ons uitgebreide eindrapport kun je alle resultaten en bevindingen terugvinden. Voor specifieke vragen over het onderzoek kun je terecht bij Jacob.