Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen: oplossing voor 18 procent van deelnemende migranten

Van de 1.258 migranten die uitstroomden uit de pilot Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV), werd voor 18 procent een ‘bestendige oplossing’ gevonden. Daarnaast had de pilot positieve maatschappelijke effecten én verbeterde de samenwerking tussen de betrokken partijen. Dit blijkt uit de eindevaluatie van de pilot die we uitvoerden in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC).

Komen tot een bestendige oplossing en perspectief voor migranten zonder recht op verblijf of Rijksopvang: dat is het doel van de pilot Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) van het Rijk en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Door deelnemende migranten te begeleiden naar zelfstandige terugkeer, doormigratie of (indien aan de orde) legalisering van verblijf, wordt de
bijbehorende zorg- en of veiligheidsproblematiek aangepakt, zo is het idee.

De pilot ging medio 2019 van start in de gemeenten Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Rotterdam en Utrecht. Tot afgelopen juli namen in totaal 2.065 migranten uit de doelgroep eraan deel.

Wat leverde de pilot op?

• Uiteindelijk werd voor 18 procent van de 1.258 uitstromende migranten een bestendige oplossing gevonden. Hun aanvraag voor een verblijfsvergunning is toch ingewilligd, zij zijn begeleid bij zelfstandige terugkeer naar het land van herkomst, of er was sprake van doormigratie naar een ander land.

• Daarnaast werd voor 41 procent een ‘semi-bestendige’ oplossing gevonden. Deze migranten dienden een nieuwe asielaanvraag in; bijvoorbeeld omdat er iets veranderde in hun persoonlijke situatie of in hun land van herkomst, of omdat er sprake was van uitstel van vertrek vanwege medische redenen.

• Voor de overige 41 procent van de uitgestroomde deelnemers is geen oplossing gevonden.

Overige effecten

De LVV heeft ook andere maatschappelijke effecten, zo blijkt uit ons onderzoek.

• Zo verbeterde het welzijn van veel deelnemers, doordat zij door de opvang meer zekerheid en minder stress en onrust ervaren.

• Door de pilot leven nu minder migranten op straat. Dat leidt tot een betere openbare orde en een groter gevoel van veiligheid.

• Ten slotte heeft de LVV ervoor gezorgd dat er nu meer zicht is op de problemen van de deelnemende migranten, waardoor deze ook geagendeerd kunnen worden bij de landelijke politiek.

Betere samenwerking

Verder blijkt uit onze evaluatie dat de samenwerking tussen de bij de LVV betrokken partijen – waaronder de vijf pilotgemeenten, ngo’s, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) – is verbeterd sinds de start van de LVV. Vóór de start van de pilot werkten deze partijen niet tot nauwelijks samen.

Tegelijkertijd zagen we dat er toch ook nog vaak sprake was van tegengestelde visies tussen partijen, onder meer als het gaat om het (gedwongen) vertrek van deelnemende migranten.

Uniforme werkwijze gewenst

De pilot loopt nog tot eind 2022. Onze evaluatie biedt input voor het besluit over een eventuele landelijke uitrol van de LVV. Een van onze aanbevelingen is dat, voor de uitvoerbaarheid van een landelijke uitrol, meer uniformiteit in de werkwijze is gewenst. Op die manier kunnen ook andere gemeenten de LVV-aanpak adopteren. Ook voorkomt zo’n uniforme werkwijze dat migranten gaan ‘shoppen’ door zich aan te melden bij verschillende LVV’s.

Meer weten?

In ons eindrapport lees je meer over onze evaluatie van de pilot LVV.