Nationale Drug Monitor (NDM): actuele cijfers rondom drugs en criminaliteit

Wat zijn de laatste cijfers en ontwikkelingen op het gebied van illegale handel en productie van drugs? En wat zijn de actuele trends en cijfers rondom alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast? Deze en andere vragen keren terug in de Nationale Drug Monitor (NDM), waaraan ook Regioplan de afgelopen drie jaar een bijdrage heeft geleverd.

In Nederland volgen tal van organisaties de ontwikkelingen op het gebied van criminaliteit, overlast, drugs, alcohol en tabak. Ook verschijnen er in hoog tempo (wetenschappelijke) publicaties op dit terrein.

NDM: actueel overzicht

Voor beleidsmakers, professionals in de praktijk en diverse andere doelgroepen biedt de Nationale Drug Monitor (NDM) een actueel overzicht in de grote stroom aan informatie. De NDM geeft een overzicht van de laatste cijfers over het gebruik van alcohol, tabak, drugs, en ontwikkelingen in wetgeving, beleid, en alcohol- en druggerelateerde criminaliteit en overlast.

Twee onderdelen

Het Trimbos-Instituut produceert de NDM als geheel. In opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Justitie en Veiligheid draagt ook Regioplan met onderzoek bij aan de NDM, vertelt onderzoeker Niels Raaijmakers. “Specifiek waren we de afgelopen jaren verantwoordelijk voor twee onderdelen. Het eerste onderdeel, over illegale handel, bezit en productie, behandelt onder andere de ontwikkelingen op het gebied van ontmantelde productielocaties, smokkelroutes, de opsporing en vervolging van Opiumwetdelicten, en recidive van Opiumwetdelinquenten.”

“In het andere onderdeel, over alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast, behandelen we onder andere nieuwe ontwikkelingen rondom verslavingsproblematiek in het gevangeniswezen, rijden onder invloed, alcohol- en drugsgebruik bij verdachten, en de activiteiten van de reclassering op dit gebied.”

Opnieuw daling instroom Opiumwetzaken

De laatste tussentijdse update van de NDM verscheen afgelopen februari, schetst Niels. “Daaruit bleek onder meer dat de instroom van Opiumwetzaken bij het OM in 2021 net als in 2020 daalde. Dat kwam vooral door de daling in ingestroomde zaken rondom cannabisteelt. Het aantal ingestroomde harddrugszaken nam namelijk wel toe, vooral rondom bezit van harddrugs.”

“Daarnaast bleek uit de update ook dat het aantal drugsonderzoeken dat het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) uitvoert wegens rijden onder invloed – in het kader van de Wet Middelenonderzoek bij geweldplegers – in 2021 is toegenomen. In dat jaar werden er 14.125 drugsonderzoeken wegens rijden onder invloed uitgevoerd, terwijl dit er in 2020 en 2019 nog respectievelijk 12.702 en 11.120 waren.”

Updaten van de informatie

Regioplan verzamelt cijfers en bronnen van verschillende partners in de strafrechtketen – zoals de politie, het Openbaar Ministerie (OM), de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) en de reclassering – en brengt de verschillende inzichten samen in de betreffende NDM-onderdelen. Verder organiseerde Regioplan jaarlijks meerdere zogenoemde duidingssessies, vertelt Niels. “Aan deze sessies nemen experts uit de strafrechtketen en de academische wereld deel. In de sessies vragen we hen naar mogelijke verklaringen voor trends, trendbreuken of andere opvallende bevindingen. Op die manier kunnen we de feiten en cijfers verder verrijken met ervaringen uit de praktijk en de wetenschap.”

Meer weten?

• De Nationale Drug Monitor bevat tal van interessante feiten en cijfers over illegale handel, bezit en productie en over alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast in Nederland.
• Meer weten over ons onderzoek rondom drugsgerelateerde criminaliteit en ondermijning? Neem dan gerust contact op met projectleider Marije Kuin, senior onderzoeker Criminaliteit & Veiligheid.