“SIOF-beurs is belangrijk vliegwiel voor innovatie”

Als kartrekker, inspirator, facilitator en degene die de dagelijkse vertaling maakt van beleid naar klas, is de schoolleider onmisbaar bij innovatie en ontwikkeling in basisscholen. Samen met het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO) deed Regioplan onderzoek naar het Schoolleiders Innovatie Ontwikkelfonds (SIOF). Welke rol speelt de SIOF-beurs bij succesvolle innovatie?

Om schoolleiders in het primair onderwijs in positie te brengen om innovaties op hun school op te zetten, gericht op anders organiseren, stelde het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in 2020 een tijdelijke aanjaagsubsidie beschikbaar. Dat gebeurde in de vorm van een persoonsgebonden beurs van maximaal 30.000 euro vanuit het Schoolleiders Innovatie- en Ontwikkelfonds (SIOF).

Randvoorwaarden voor innovatie

In totaal hebben 26 schoolleiders gebruikgemaakt van deze SIOF-beurs om een innovatietraject rondom ‘anders organiseren’ op te zetten. Parallel hieraan onderzocht Regioplan, samen met het Expertisecentrum Beroepsonderwijs (ECBO), wat nou precies de randvoorwaarden zijn voor een succesvol innovatietraject. Daarbij keken de onderzoekers naar drie factoren: de rol van de schoolleider en zijn of haar ondernemendheid, de invloed van een aantal contextfactoren in de school én de rol van een aanjaagsubsidie zoals de SIOF-beurs.

Belangrijk vliegwiel

Het onderzoek maakt onder meer duidelijk dat de beurs een belangrijk vliegwiel is voor innovatie, vertelt onderzoeker Denise Bijman. “Maar: de SIOF-beurs – die vooral is geïnvesteerd in tijd voor samenwerken aan onderwijsvernieuwing – is niet noodzakelijk om met innovaties te starten. Een andere belangrijke factor is het creëren van draagvlak voor innovatie door teamleden voldoende te betrekken bij keuzes en gezamenlijk in gesprek te blijven. Een inspirerende en bevlogen schoolleider is een derde belangrijke succesfactor.”

De schoolleider heeft verder ook een belangrijke rol in het creëren van een veilige sfeer waarin fouten gemaakt mogen worden, vervolgt Denise. “Verder is het de taak van de schoolleider om te zorgen voor vertrouwen in het team. Tot slot blijkt het belangrijk om te leren van andere scholen die werken aan ‘anders organiseren’. De coronapandemie, en ook het lerarentekort, hebben dit leren in sommige gevallen beperkt en ook invloed gehad op de uitvoering van ‘anders organiseren’ in de klas. Maar ondanks deze uitdagingen is het de schoolleiders en hun teams toch gelukt om, mede met behulp van de SIOF-beurs, mooie stappen te zetten op weg naar een andere organisatie van onderwijs.”

Meer weten?

• De uitgebreide onderzoeksresultaten, conclusies en achtergronden kun je terugvinden in ons eindrapport.
• Naar aanleiding van dit onderzoek brachten we samen met ECBO een magazine uit, waarin we ter inspiratie de innovatieve aanpakken van vier basisscholen uitlichten.