“Waar mensen samenleven, zullen altijd dingen gebeuren die niet mogen”

Even voorstellen: Britt van den Berg (24). Haar fascinatie voor criminaliteit en onze opvattingen daarover is tijdens haar studie Criminologie alleen maar gegroeid. Als kersvers onderzoeker binnen ons team Zorg & Veiligheid bestudeert ze het onderwerp nu vanuit meerdere invalshoeken.

Na de middelbare school twijfelde Britt over welke richting ze nu precies op wilde. “Psychologie, politicologie, sociologie of rechten: het kwam allemaal voorbij. Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat eigenlijk al die stromingen samenkomen in Criminologie, waarna ik besloot me in te schrijven voor een bachelor aan de VU in Amsterdam.”

Onderbuikgevoel

Gedurende die studie is Britts fascinatie voor crimineel gedrag alleen maar gegroeid, vertelt ze. “Criminaliteit is van alle tijden en komt in elke samenleving voor. Dat maakt het tot een razend interessant onderwerp om te bestuderen. Bovendien komt er een enorm onderbuikgevoel bij kijken. Veel mensen hebben bijvoorbeeld het idee dat we in Nederland niet hard genoeg straffen, terwijl het strafrecht steeds strenger is geworden.”

“Tegelijkertijd leiden die lange gevangenisstraffen opvallend genoeg níet tot minder recidive. Uit onderzoek blijkt keer op keer dat strenger straffen er niet toe leidt dat de maatschappij veiliger wordt, en tóch blijven veel mensen vinden dat het strenger moet. Waar komt dat onderbuikgevoel vandaan? Uit ander onderzoek blijkt dan weer dat veel burgers, zodra ze een bepaalde strafzaak uitgebreid voorgelegd krijgen en ze de details beter leren kennen, juist veel minder vaak vinden dat er in die specifieke zaak harder gestraft moet worden. Dit soort tegenstellingen vind ik erg interessant.”

Feeling met de praktijk

Britt rondde haar master Criminologie af met een onderzoek naar handhaving in de chemische industrie, waarna ze dit voorjaar startte als beleidsonderzoeker binnen ons team Zorg & Veiligheid. “Onderzoek doen heb ik altijd heel leuk gevonden, maar een promotietraject leek me dan weer net iets te eenzaam en theoretisch. Als beleidsonderzoeker bij Regioplan heb je meer feeling met de praktijk en werk je samen in een team aan meerdere onderzoeken tegelijk. Zo zijn we op dit moment bezig met een onderzoek naar de Wet verruiming mogelijkheden bestrijding financieel-economische criminaliteit (Wet Finec). Wij evalueren de tien verruimingen van die wet. Die verruimingen hebben voornamelijk betrekking op witwassen en corruptie, wat qua thematiek dan weer vrij goed aansluit bij mijn afstudeeronderzoek.”

Daarnaast houden Britt en haar collega’s zich op dit moment bezig met het actualiseren van enkele hoofdstukken in de Nationale Drug Monitor (NDM). Die biedt onder meer inzicht in de laatste cijfers rondom de illegale handel in en productie van drugs, alcohol en tabak, en in de actuele trends en cijfers rondom alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit en overlast. Een ander onderzoek waaraan Britt meewerkt is dat naar het hulpaanbod voor plegers van huiselijk en seksueel geweld in de regio Amsterdam-Amstelland.

Typisch menselijke activiteit

Al met al is haar start bij Regioplan Britt goed bevallen, vertelt ze. “Het is fijn om kennis te maken met nieuwe onderwerpen en daarover ook te kunnen sparren met collega’s. Ook bij Regioplan komen veel aspecten voorbij die crimineel gedrag zo’n interessant onderzoeksobject maken.” Criminaliteit is eigenlijk altijd wel actueel, schetst Britt. “In de geschiedenis is er nooit één moment geweest waarop mensen niets deden wat niet mocht. In die zin is criminaliteit een typisch menselijke activiteit, die je nooit helemaal zult kunnen uitroeien of voorkomen, en die onlosmakelijk is verbonden met welke maatschappij dan ook. Waar mensen samenleven, zullen altijd dingen gebeuren die niet mogen.”

Verschuivende opvattingen

“Tegelijkertijd verschuiven onze morele opvattingen over wat wel en niet mag wel van tijd tot tijd. Wat dat betreft spelen de tijdsgeest en maatschappelijke ontwikkelingen óók een grote rol. Denk maar aan de discussie rondom het legaliseren van softdrugs en het criminaliseren van nieuwe soorten drugs.”

Een aandachtsgebied kortom met tal van kanten, benadrukt Britt, die in haar vrije tijd sowieso ook wel houdt van een goede thriller of detective. “Erg interessant om me in alle vormen van criminaliteit te blijven verdiepen.”