Eind 2007 heeft Regioplan in opdracht van UWV door middel van een telefonische enquête onderzocht welk percentage cliënten dat via UWV scholing had gevolgd, aan het werk was. Hier kwam uit dat ongeveer de helft van de cliënten die de opleiding hebben afgerond, een baan heeft gevonden. In 2009 heeft Regioplan opnieuw de relatie tussen scholing en werk onderzocht, ditmaal met behulp van bestandsanalyses. Hieruit blijkt dat de helft van de cliënten die al ten minste één jaar of langer geleden de opleiding hebben afgerond, in het eerste jaar na afronding van deze opleiding ten minste drie maanden gewerkt heeft. Van deze groep werkenden heeft tachtig procent zelfs zes maanden of meer gewerkt in deze periode.

Op 16 juli 2009 beargumenteert Roeland van Geuns in de Volkskrant dat de crisis leidt tot een toenemende aandacht voor nieuwe werklozen, de werkpleinen, de mobiliteitscentra en de deeltijd-WW. Ten onrechte is daarbij (nog) geen aandacht voor de gevolgen van de crisis voor de bijstandspopulatie en de gemeentelijke uitvoering van de bijstand.

Door een toename van de werkloosheid zal ook het aantal bijstandsgerechtigden scherp oplopen. Immers, een deel van de WW’ers stroomt door naar de bijstand. Deze trend wordt versterkt door het feit dat de duur van de WW recentelijk is ingekort. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren steeds meer mensen actief geworden als zelfstandige zonder personeel. Deze groep is niet verzekerd tegen werkloosheid en moet dus bij het wegvallen van alle inkomsten direct een beroep doen op de bijstand.

Hierdoor zal de bijstandspopulatie de komende twee à drie jaar met minimaal honderdduizend personen toenemen. Tegelijkertijd neemt het budget dat gemeenten krijgen voor de begeleiding van deze groep mensen af. Juist bijstandsgerechtigden hebben goede ondersteuning echter hard nodig. Voor de betrokkenen, hun inzetbaarheid op de arbeidsmarkt op langere termijn én voor de leefbaarheid in en van gemeenten is het cruciaal dat er niet weer een
bestand ontstaat van honderdduizenden mensen die langdurig in de bijstand zitten en die geen enkele band meer hebben met de arbeidsmarkt.

Daarom is het belangrijk dat er niet alleen geld en aandacht naar het UWV gaat. Ook gemeenten moeten de financiële ruimte houden hun burgers actief te houden en voor te bereiden op het moment waarop de arbeidsmarkt weer aantrekt. Nu bezuinigen leidt slechts tot het betalen van een veel hogere prijs over een paar jaar. Juist de zwakste groepen op de arbeidsmarkt hebben ondersteuning nodig om straks weer te kunnen werken.

In opdracht van UWV heeft Regioplan de uitrol van de pilot Brief op bestelling (BOB) geëvalueerd. In deze pilot hebben adviseurs van CWI (en UWV) bonnen uitgedeeld aan, voornamelijk, WW-cliënten. De cliënt kon met deze bon een op maat gemaakte sollicitatiebrief en CV bestellen bij het bedrijf BOB. In totaal hebben 3604 werkzoekenden een bon ontvangen. 1726 werkzoekenden hebben van dit aanbod gebruikgemaakt.

Voor de mensen die al wat langer in de WW zitten blijkt het instrument BOB effectief te zijn. Voor de recente WW’ers is geen effect gevonden van het instrument.

Bij de behandeling van het verdeelmodel voor het werkdeel van de WWB in de Tweede Kamer kwam de vraag naar voren of dit verdeelmodel wel voldoende rekening houdt met probleemcumulatie. Ofwel, compenseert het verdeelmodel wel in voldoende mate voor een verschil in samenstelling van de gemeentelijke bijstandspopulatie? Deze vraag is door SEO in samenwerking met Regioplan onderzocht.

In dit onderzoek is gekeken naar mensen zonder startkwalificatie, mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, mensen met een taalachterstand, verslaafden, dak- en thuislozen, arbeidsgehandicapten en nuggers.

Uit het onderzoek bleek dat het moeilijk is om de behoefte van een gemeente aan reintegratiemiddelen precies te bepalen. Idealiter wordt per bijstandsgerechtigde bepaald hoeveel het kost om deze persoon te begeleiden naar een baan. Dit is momenteel niet mogelijk. Er is slechts een beperkt inzicht in prijzen van reïntegratie, evenals in het (netto)-effect van reïntegratie en andere middelen die kunnen worden ingezet om bijstandsgerechtigden naar de arbeidsmarkt te begeleiden. Zolang inzicht hierin ontbreekt, blijft het bijzonder moeilijk om de behoefte van een gemeente aan W-deel middelen te bepalen en een verdeelmodel te ontwikkelen dat daarbij aansluit. Het advies is dan ook om te investeren in verzameling van dergelijke gegevens, zodat op termijn een verdeelmodel kan worden ontwikkeld dat nog beter recht doet aan verschillen tussen gemeenten.

Toenemende keuzevrijheid en keuzemogelijkheden op de markt van interventie, re-integratie en arbodienstverlening vereisen een helder inzicht in aanbod, werking en kwaliteit van diensten. Stichting Blik op Werk is opgericht om vragers op deze markten te helpen bij het maken van een verantwoorde keuze.

Eén van de instrumenten om de markt transparanter te maken is het tevredenheidsonderzoek. De kern van het onderzoek is dat niet alleen op marktniveau, maar ook op bedrijfsniveau tevredenheidscijfers van cliënten en opdrachtgevers openbaar worden gemaakt. Dit gebeurt via de website van Blik op Werk, de Keuzegids. De resultaten van het tevredenheidsonderzoek onder cliënten/werknemers, opdrachtgevers en werkgevers gelden ook als indicator voor het Blik op Werk Keurmerk, dat in 2008 voor het eerst zal worden verstrekt.

Regioplan voert het tevredenheidsonderzoek sinds 2004 uit. Ten opzichte van voorgaande jaren is in dit onderzoek gekozen voor een indeling van de markt naar type dienstverlening, in vier zogenoemde clusters. Per cluster zijn de contracten die hetzelfde doel en dezelfde uitgangssituatie van de werknemer/cliënt hanteren bij elkaar gebracht.

De resultaten van het meest recente onderzoek kunt u vinden op de website van Blik op Werk (www.blikopwerk.nl).

Re-integratie en sociale activering zijn veel besproken onderwerpen. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de tevredenheid over dienstverleners zoals re-integratiebedrijven, interventiebedrijven, arbodiensten en trainings- en opleidingsinstituten.

De Stichting Blik op Werk heeft in 2007-2008 voor het vierde achtereenvolgende jaar een tevredenheidsonderzoek laten uitvoeren door Regioplan Beleidsonderzoek onder klanten en opdrachtgevers van dienstverleners. De tevredenheid over de dienstverlening is ten opzichte van voorgaande jaren duidelijk toegenomen.

De Stichting Blik op Werk heeft in 2007-2008 voor het vierde achtereenvolgende jaar een tevredenheidsonderzoek laten uitvoeren door Regioplan Beleidsonderzoek onder klanten en opdrachtgevers van dienstverleners zoals re-integratiebedrijven, interventiebedrijven, arbodiensten en trainings- en opleidingsinstituten. Naar aanleiding van dit onderzoek is deze marktanalyse uitgevoerd.

De tevredenheid over de dienstverlening is ten opzichte van voorgaande jaren duidelijk toegenomen. In eerdere jaren werd naast de marktanalyse ook een afzonderlijke benchmarkrapportage opgesteld. Deze afzonderlijke rapportage is komen te vervallen en de benchmarkgegevens zijn volledig geïntegreerd in de rapportage over de marktanalyse.

De effectiviteit van de inspanningen van re-integratiebedrijven wordt regelmatig besproken maar is vrij moeilijk te bepalen. Zijn de inspanningen pas effectief als ze direct tot een baan leiden of moet de mate waarin de kans op een baan wordt vergroot als maatstaf worden genomen? Het laatste is lastig op een objectieve wijze vast te stellen. De contracten die het UWV met veel re-integratiebedrijven sluit, zijn mede daarom veelal gebaseerd op daadwerkelijke plaatsingspercentages m.a.w direct en objectief meetbare criteria.

In 2006 is de gemeente Capelle aan den IJssel voor de klantgroep langdurig werklozen het project Sociale Activering en Zorg (SAZ) gestart. SAZ is een intensieve aanpak op het snijvlak van activering en zorg en richt zich op het verhogen van de maatschappelijke participatie en het doorbreken of voorkomen van sociaal isolement. In 2008 heeft Regioplan een kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar de beleving van deelname aan het Capelse project SAZ. Het onderzoek van Regioplan maakt duidelijk dat de problematiek van de deelnemers en de manier waarop zij hiermee omgaan een serieuze belemmering vormen voor uitstroom naar werk. Met de begeleiding van SAZ is voor veel deelnemers meer rust gecreëerd en zijn tevens kleine stapjes gezet in hun perceptie en participatie. Terwijl voor bijna alle deelnemers geldt dat hun problemen door SAZ nog niet volledig zijn opgelost, hun belastbaarheid nog steeds laag is en de kans op terugval reëel blijft, zijn ze zeer tevreden over SAZ. Het rapport is nog niet openbaar.

Voorafgaand aan de invoering van de WI heeft het ministerie van
Justitie zes gemeenten gevraagd om een pilot te starten. Zij deden ervaring op
met het combineren van inburgerings- en reïntegratievoorzieningen. In de pilots
is gebleken dat deze combinatie in de praktijk goed te maken is. Daarvoor zijn
een duidelijke bestuurlijke visie en een weloverwogen organisatie nodig.