Het ministerie van SZW publiceert in haar jaarverslag kengetallen over de sociale zekerheid. Dat betreft naast volumegegevens ook cijfers over de handhaving van de wet- en regelgeving. Het Ministerie heeft het voornemen de set kengetallen te verbeteren. Ten eerste door – naast SVB en UWV – ook cijfers over gemeenten te gaan publiceren. Ten tweede door de vergelijkbaarheid van de kengetallen te verbeteren en ten derde door toevoeging van de perceptie van pakkansen aan de set van kengetallen.

In dit project tekende Ipsos Synovate voor de dataverzameling en heeft Regioplan het ministerie geadviseerd over de verbeteringen aan de kengetallen. Belangrijkste bronnen daarvoor zijn gesprekken met de uitvoeringsinstanties en onze eerder opgebouwde expertise op dit terrein.

U kunt het rapport hier vinden.

Regioplan bracht voor de gemeente Zaanstad in kaart welke behoefte minima hebben ten aanzien van het minimabeleid. Daartoe zijn twee groepsgesprekken gevoerd met minima.

In opdracht van de rekenkamercommissie Neder-Betuwe deed Regioplan onderzoek naar de managementinformatie met betrekking tot re-integratie en WSW. Daarvoor zijn de informatiestromen van de uitvoerders van het beleid richting de sociale dienst, van de sociale dienst richting het college van b&w en van het college van b&w richting de raad onderzocht. Kenmerkend aan Neder-Betuwe is dat zowel het beleid als de uitvoering op het gebied van re-integratie zijn belegd bij buurgemeente Tiel. Leidend in het onderzoek was de vraag of de informatie een goede sturing op een effectieve uitvoering van het re-integratiebeleid mogelijk maakt. Het onderzoek heeft laten zien dat dit niet het geval is: de gemeente heeft de regie over het re-integratiebeleid vrijwel geheel uit handen gegeven. Al voordat het onderzoek startte is dit door de gemeentelijke organisatie zelf gesignaleerd. Er loopt inmiddels een verbetertraject, waar de onderzoeksresultaten een passende aanvulling op zijn.

De ‘Zelfscan Vakmanschap’ is een instrument waarmee gemeenten zelf snel inzicht krijgen in het vakmanschap van de eigen re-integratiedienstverlening. De zelfscan is een korte digitaal in te vullen vragenlijst. Nadat iemand de vragenlijst heeft ingevuld, wordt er een totaalscore vakmanschap gepresenteerd en deelscores voor de volgende onderdelen: visie op vakmanschap, professionele werkwijze, randvoorwaarden ontwikkeling vakmanschap en sturing/aansturing op vakmanschap. De uitkomst van de zelfscan biedt de gemeente direct concrete aanknopingspunten voor de verdere ontwikkeling van het vakmanschap.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) voert in 2012 een project uit over de samenhang tussen arbeidsmarkt- en migratiedynamiek. Het doel van het project is de veranderingen op middellange en lange termijn in de regulering en het functioneren van de arbeidsmarkten in Nederland en (in mindere mate) Europa te bestuderen, met het oog op de mate waarin arbeidsmigratie van betekenis kan zijn. In het kader van dit project is aan Regioplan gevraagd een beperkte ‘update’ uit te voeren van het in 2004 voor de RWI uitgevoerde onderzoek naar juridische constructies en kostenvoordelen bij het inzetten van arbeidskrachten uit de MOE-landen.

Het onderzoek is mogelijk gemaakt door de WRR in samenwerking met de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
Het onderzoek dient de volgende typen vragen te beantwoorden:

• Contextvragen: met name ontwikkelingen in absolute aantallen MOE-landers op de Nederlandse arbeidsmarkt en in de sectoren bouw en land- en tuinbouw en de vleessector;

• Situatievragen: gebruik van verschillende juridische constructies en effecten op comparatieve (bruto loon)kosten;

• Duidingsvragen: wat zijn de achtergronden van de ontwikkelingen en welke betekenis hebben deze.

In de wereld van beleidsonderzoek is conjuctanalyse (ook bekend als de vignettenmethode) wellicht nog niet zo bekend, maar dit artikel laat zien dat deze onderzoekstechniek tot waardevolle inzichten kan leiden. Om inzicht te krijgen in de wijze waarop werkgevers kiezen tussen kandidaten voor het vervullen van vacatures, hebben we dit keuzeproces gesimuleerd gebruikmakend van conjunctanalyse. Hiermee wordt het proces dicht benaderd dat werkgevers in de praktijk doorlopen bij dergelijke keuzes. Verder is bij het gebruik van deze methode het risico van sociaal wenselijk antwoordgedrag kleiner dan bij directe bevraging van respondenten. Op basis van de uitkomsten van de conjunctanalyse is het mogelijk voor een willekeurige kandidaat vast te stellen hoe aantrekkelijk hij of zij in het algemeen door werkgevers wordt gevonden, zowel zonder als met de inzet van subsidie-instrumenten zoals loonkostensubsidie. Het artikel is online te bekijken via de volgende link.

In dit onderzoek in opdracht van de rekenkamercommissie van de gemeente Alphen aan den Rijn lag de focus op de effectiviteit van het re-integratiebeleid vanuit het perspectief van de klant. Hoe worden klanten geselecteerd? Sluiten de trajecten goed aan bij de klanten (maatwerk)? Wat gebeurt er met klanten die uitvallen? In hoeverre krijgen klanten meerdere trajecten achter elkaar? Met name het dossieronderzoek heeft een goed beeld gegeven van het perspectief van de klant.

Regioplan deed in opdracht van de Rekenkamer van de gemeente Boskoop onderzoek naar de effectiviteit van het re-integratiebeleid van deze gemeente. Een onderdeel van het onderzoek was een kosten-batenanalyse van het re-integratiebeleid.

Naar aanleiding van grote tekorten bij de bijstandsverlening heeft de gemeente Den Haag een pakket aanvullende maatregelen getroffen gericht op beperking van de instroom in de bijstand, bevordering van de uitstroom en vermindering van de gemiddelde kosten per bijstandsontvanger. Om objectief te beoordelen of de gemeente maximaal inzet op de benodigde kostenreductie heeft Regioplan Beleidsonderzoek onderzoek gedaan naar de uitvoering van de maatregelen in de praktijk en naar de effectiviteit ervan. Uit het onderzoek blijkt dat Den Haag met name met instroombeperking en het striktere maatregelenbeleid goede resultaten bereikt.

Een effectieve uitvoering van de WMO vraagt professionals die zich als ware vakmensen gedragen. Dat betekent dat zij zich steeds in hun werk baseren op de meest up-to-date kennis. Het vergt een duidelijk methodisch kader waarbinnen zij werken. Dat kader geeft aan hoe in gelijke omstandigheden en vergelijkbare klantsituaties de professional op een min of meer gelijke manier handelt. Dat zal in ieder geval altijd resultaat in plaats van proces gericht en zoveel mogelijk evidence based in plaats van op intuïtie gebaseerd moeten zijn.