Kaderstellende rol van de gemeenteraad

Op welke wijze kan de gemeenteraad optimaal invloed uitoefenen op de hoofdlijnen van het gemeentelijke beleid? Wij hebben de gemeenteraden van Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg een spiegel voorgehouden die de raden in staat stelt te reflecteren op hun kaderstellende rol en daarin desgewenst verbeteringen in aan te brengen.

Drie rollen

Kaderstellen, controleren en het volk vertegenwoordigen zijn drie taken van de gemeenteraad die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De gemeenteraad heeft sinds de invoering van de Wet dualisering gemeentebestuur (2002) een versterkte kaderstellende en controlerende rol. Eén van de doelstellingen van deze wet is om het bestuur transparanter en opener te maken; met andere woorden om het toegankelijker te maken voor de burger. Daarmee wordt ook de volksvertegenwoordigende rol van de raad gefaciliteerd.

De rekenkamercommissie (rkc) van de gemeenten Wassenaar, Voorschoten, Oegstgeest en Leidschendam-Voorburg heeft onderzoek laten uitvoeren naar de rol en taakopvatting van de raad. Vragen die gesteld zijn, waren: hoe kijken de raden daar zelf naar hun kaderstellende rol; hoe wordt de kaderstellende rol ingevuld; waar gaat het goed; en waar kan het beter? Met dit onderzoek wil de rkc de raden ondersteunen om op een meer strategische wijze te reflecteren op hun positie en verantwoordelijkheden in een veranderend (lokaal) politiek-bestuurlijk bestel.

Spiegel

Voor het onderzoek zijn beleidsdocumenten en debatten geanalyseerd, is een survey uitgevoerd onder raadsleden en is gesproken met de burgemeesters, griffies en gemeentesecretarissen. Elke gemeente heeft vervolgens een spiegel gekregen waarin raadsleden kunnen zien hoe zij de kaderstellende rol van de gemeenteraad beschouwen en hoe zij aankijken tegen die rolinvulling. Dit nodigt de raden ertoe uit om met enige regelmaat kritisch stil te staan bij hun kaderstellende rol.

Resultaten

Alle vier de gemeenten hechten veel belang aan hun kaderstellende taak, maar geven tegelijkertijd aan dat ze het niet altijd even gemakkelijk vinden die taak naar behoren in te vullen. Zij wijzen hierbij op de ‘overload’ aan informatie die zij ontvangen van de colleges van burgemeester en wethouders, waardoor het lastig kan zijn op de hoofdlijnen van beleid te concentreren en daarover een kaderstellend debat te voeren. Nogal eens wordt het kaderstellende debat aangegaan vanuit de wens een sluitende begroting te hebben; het gevaar hierbij is dat er teveel wordt ingegaan op financiële details en de hoofdlijnen van het beleid uit het oog worden verloren. De griffies kunnen een belangrijke rol spelen in het faciliteren van de raden om hun kaderstellende rol beter in te vullen, maar ook de raadsleden zelf moeten zich meer gaan concentreren op de hoofdlijnen van beleid en minder inzoomen op de (vaak financiële) details. Het herkennen van die hoofdlijnen zou meer samen met het college en de griffie moeten worden opgepakt.

Meer informatie?

Neem contact op met Frank.