De moeizame overgang van school naar werk is een actueel probleem dat in veel van onze jeugdonderzoeken centraal staat. Gelukkig zien wij ook oplossingsrichtingen.

Jongeren uit achterstandswijken, jongeren die kampen met multiproblematiek en/of met een arbeidsbeperking en laagopgeleide jongeren hebben met elkaar gemeen dat bij hen de overgang van school naar werk vaak moeizaam verloopt. De jeugdwerkloosheid is groter onder deze groepen jongeren, ze lopen een groter risico om voortijdig uit te vallen uit het onderwijs en doen vaak veel langer over het vinden van een baan. En als ze eenmaal een baan hebben gevonden lopen ze bovendien een groter risico om die in een korte tijd weer te verliezen.

Oorzaken en achtergronden

Diverse factoren dragen eraan bij dat deze jongeren in kwetsbare posities moeite hebben met de overgang van school naar werk.

Zo ontbreekt het hen vaak aan goede voorbeelden en een bruikbaar netwerk. Ook hebben zij vaak beperkte mogelijkheden om belangrijke vaardigheden op te doen die hen helpen bij het vinden en behouden van een passende baan. Daarbij gaat het niet alleen om vakkennis, maar bijvoorbeeld ook om het opdoen van sociale en executieve vaardigheden en om het ontwikkelen van loopbaancompetenties. Tevens helpt het niet mee dat deze jongeren vaak keuzes maken voor opleidingen die niet aansluiten bij de veranderende vraag op de arbeidsmarkt. Tot slot merken we op dat veel werkgevers de neiging hebben om risicomijdend gedrag te vertonen. Zo bieden zij bijvoorbeeld minder snel stageplekken aan aan jongeren die zich in kwetsbare posities bevinden.

Kansen

Recent constateerde Toezicht Sociaal Domein dat de hulp aan kwetsbare jongvolwassenen zonder startkwalificatie nog te weinig aansluit. Ondanks dat de arbeidsmarkt verder aantrekt, profiteert deze groep hier nog onvoldoende van. Dat is zorgelijk, want niemand wil dat deze jongeren in kwetsbare posities straks in een uitzichtloze situatie belanden.

Gelukkig is per januari 2019 een wet ingegaan die borgt dat scholen en gemeenten intensiever samenwerken om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Ook in ons onderzoek zien we diverse voorbeelden van kansrijke initiatieven. Zo constateren wij in de verdiepende onderzoeken van ESF Actieve Inclusie dat veel gemeenten en scholen voor voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs zich met veel enthousiasme inzetten om jongeren te begeleiden richting de arbeidsmarkt. Ook zien wij dat diverse maatschappelijke initiatieven, waaronder bijvoorbeeld het Platform Jongeren, Werk en Hoop, zich volop inzetten voor jongeren in kwetsbare posities. Wij pleiten ervoor dat de inzichten over wat werkt in het bevorderen van de overgang van school naar werk meer in de praktijk worden toegepast. Het probleem helemaal oplossen kunnen we niet, maar via een gebundelde inzet van beleid, praktijk en onderzoek kunnen we ons steentje bijdragen aan een beter toekomstperspectief voor groepen jongeren die zich nu nog in kwetsbare posities bevinden.

Meer weten over dit onderwerp?

Neem dan contact op met Miranda.